Günlerden Çarşamba sabahı ve küçük bir grup insan, Uber’in Londra genel merkezinin bulunduğu devasa cam gökdelenin dibinde telefonlarının başına toplanmış durumda. Şu anda platform ekonomisindeki en büyük gizemlerden birini çözmek amacıyla bir deney yürütüyorlar: Uber’in algoritması sürücü ücretini nasıl hesaplıyor?

Uber’e “Dinamik Fiyatlandırmayı Durdurun” çağrısı yapan bayrakların ve pankartların altında bir sürücü, Heathrow Havalimanı’na müşteri olarak hareket ederek bir yolculuk siparişi veriyor ve 46 £ tutarında bir fiyat teklifi alıyor. Birkaç saniye sonra iş, uygulamaya sürmeye hazır olduğunu söyleyen bir protestocu arkadaşının telefonuna yanıyor. Ücreti mi? £26.

Uber yıllardır Londra merkezli sürücülerden yüzde 25 komisyon alıyor. Ancak şirket, Ocak 2023’te sürücülere uygulamanın fiyatlandırma modelini güncellediğini söyledi; bu değişikliğin, ücretlerin sürücülerin ilgisini çekmesi ve yolculara en düşük teslim alma süresini sunması için gerekli olduğunu söyledi. Ancak direksiyonun arkasındaki kişiler, bu değişikliklerin maaşlarını düşürdüğünü ve bunların nasıl hesaplandığının anlaşılmasını imkansız hale getirdiğini söylüyor; bu, dinamik fiyatlandırmanın Avrupa ve ABD genelinde sürücülere kişiselleştirilmiş ücretler sunduğuna dair korkuları ateşliyor, ancak Uber bu suçlamayı reddediyor.

Protestoya ve 24 saatlik greve katılan, 2015’ten bu yana Uber sürücüsü olan Farah Musa, “Birkaç yıl önce ücretler şeffaftı, yolcudan ne kadar ücret alındığını görüyordunuz” diyor. Artık bu bilgi gizli ve ücretinin nasıl hesaplandığını anlamıyor. “Dinamik fiyatlandırma sürücüler için iyi değil. Kandırılıyoruz.”

Uber’in “artış fiyatlandırması” özelliği yalnızca yoğun dönemlerde devreye giriyor ve sürücüleri uygulamaya giriş yapmaya teşvik etmek için yolculukları daha pahalı hale getiriyordu. Ancak Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesinde şirkete karşı önemli bir davayı kazanan ve şu anda kar amacı gütmeyen Worker Info Exchange’in yöneticisi olan eski Uber sürücüsü James Farrar, uygulamanın artık her zaman değişken veya “dinamik” fiyatlandırma kullandığını söylüyor. “Tamamen şeffaf bir ücret ve fiyatlandırma sisteminden artık tamamen şeffaf olmayan bir sisteme geçtik” diyor. “İnsanlar kelimenin tam anlamıyla maaşın nasıl belirlendiğini, işin nasıl tahsis edildiğini ve bu karar alma sürecinde profillerinin nasıl belirlendiğini anlamıyorlar.”

Londra protestosunda, pandemi öncesine göre haftada 400 £ daha az aldığını söyleyen Lucky Matthew, ücretlerin nasıl hesaplandığını yalnızca Uber’in bildiğini söylüyor. “Eskisi gibi aynı saatlerde çalışıyoruz, hayat pahalılığı artıyor ama ücretler düşüyor.”

Bu protestoya katılan sürücülerin birçoğu, yolcularına yolculuk için ne kadar ödediklerini sordu ve verdikleri yanıtlar, Uber’in yüzde 25’lik bir kesintiden çok daha fazlasını aldığını iddia ederek şirkete karşı bir öfke dalgası yarattı. Uber XL kullanan ve üzerinde “akıllı fiyatlandırma = akıllı hile” yazan bir tabela taşıyan Cristina Ioanitescu, “Bu bir dolandırıcılık” diyor. “Bu bizim için büyük bir stres.” Uber Komisyon ücretleri farklılık gösterse de bazen yüzde 0’a kadar düşebildiğini ve sürücülerin seyahati kabul etmeden önce ücreti görebildiklerini söylüyor.